Borstvoeding geven of kolven hoort geen pijn te doen. Toch kun je in de eerste dagen van borstvoeding een ongemakkelijk en pijnlijk gevoel ervaren wanneer je baby drinkt. Dit komt doordat het bindweefsel en de melkkanalen zich nog moeten aanpassen en uitzetten. Als je baby goed is aangelegd, verdwijnt dit onaangename gevoel vaak snel.

Tepelkloven kunnen echter een van de meest frustrerende en pijnlijke ervaringen zijn tijdens het geven van borstvoeding of kolven. Veel mama’s krijgen hier al mee te maken in de eerste dagen na de geboorte van hun baby. In deze blog geef ik je dan ook graag wat meer uitleg over het volgende:

• Wat zijn tepelkloven?
• Hoe ontstaan tepelkloven?
• Wat kun je doen?
• Hoe voorkom je tepelkloven?

Wat zijn tepelkloven?

Tepelkloven zijn pijnlijke scheurtjes of wondjes (kloofjes) in de huid van de tepel. Ze kunnen variëren van mild tot ernstig en veroorzaken vaak ongemak of pijn tijdens het voeden of kolven. Tepelkloven ontstaan meestal door een verkeerde aanhap van je baby, maar er kunnen ook andere oorzaken zijn, zoals bijvoorbeeld een verkeerde maat van kolfschild.

Oorzaken van tepelkloven

Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van tepelkloven. Het is belangrijk om de oorzaak te achterhalen zodat je het probleem gericht kunt aanpakken. Hieronder som ik de meest voorkomende oorzaken van tepelkloven op:

• Verkeerde aanlegtechniek: Als je baby niet goed aanligt, kan de tepel gaan schuren tussen de kaken of tegen het harde gehemelte en de tong. Dit kan al snel tot kleine scheurtjes leiden, zelfs na één keer verkeerd aanleggen.
• Anatomische afwijkingen bij je baby: Anatomische problemen zoals een te kort tongriempje of een strakke lipband kunnen ervoor zorgen dat de aanhap niet optimaal is, wat tepelkloven kan veroorzaken.
• Spruw: Schimmelinfecties, zoals spruw, maken de huid van je tepel kwetsbaar en vatbaarder voor scheuren.
• Foutief kolven: Het gebruik van een kolfschild dat niet goed past aan je borst of een verkeerde schildmaat heeft kan al snel leiden tot irritatie. Alsook kolven met een te hoge zuigkracht kan leiden tot irritatie, wrijving en uiteindelijk kloven.

Symptomen van tepelkloven

De symptomen van tepelkloven kunnen variëren, afhankelijk van hoe ernstig de kloofjes zijn. Veel voorkomende tekenen zijn:

• Pijn tijdens het voeden of kolven
• Droge, gebarsten of bloedende tepels
• Brandend gevoel of overgevoeligheid
• Roodheid of ontsteking rondom de tepel

Oorzaak van tepelkloven aanpakken

Om tepelkloven goed te behandelen, is het belangrijk om eerst de oorzaak aan te pakken. Zonder de oorzaak aan te pakken, heeft wondverzorging weinig zin. Let vooral op onderstaande: 

• Verbeter je aanlegtechniek: Zorg dat je baby een groot deel van de tepelhof meeneemt tijdens het voeden en niet alleen de tepel. Vraag een vroedvrouw of lactatiekundige om mee te kijken.
• Gebruik het juiste kolfschild: Controleer of je de juiste schildmaat gebruikt bij het kolven. Met onze tepelmeter kun je eenvoudig de juiste maat bepalen.
• Behandel infecties: Als je vermoedt dat er sprake is van een infectie, zoals spruw, neem dan contact op met je vroedvrouw, lactatiekundige of arts voor de juiste behandeling.

Behandeling: Vochtige wondgenezing

Een bewezen methode om tepelkloven te laten herstellen is vochtige wondgenezing. Dit houdt in dat je de wond in een vochtige omgeving houdt, waardoor de huid sneller en beter kan genezen. Vochtige wondgenezing wordt veel gebruikt bij verschillende soorten wonden en is ook effectief bij tepelkloven.

Hoe werkt vochtige wondgenezing?

Normaal gesproken worden wonden aan de lucht blootgesteld, maar een vochtige omgeving zorgt ervoor dat de huid sneller herstelt. Dit komt doordat de huid niet uitdroogt, wat korstvorming en extra pijn voorkomt. Als een kloofje uitdroogt, ontstaat er een korst. Elke keer dat je baby aan de borst gaat, kan deze korst loskomen, waardoor het genezingsproces vertraagt.

Hoe pas je vochtige wondgenezing toe?

Er zijn verschillende manieren om vochtige wondgenezing toe te passen bij tepelkloven. Hier zijn een paar effectieve producten:

• Lanolinezalf: Dit is een veilige, natuurlijke optie die vaak wordt aanbevolen. Breng na elke voeding een kleine hoeveelheid (ter grootte van een erwt) aan. Lanolinezalf zorgt voor een vochtige barrière die de huid verzacht en genezing bevordert. Het is niet schadelijk voor je baby, dus je hoeft het niet af te wassen voor de volgende voeding. Ter preventie volstaat een dun laagje. Verwarm de zalf even tussen je vingers voor het aanbrengen.
• Multi-Mam Kompressen: Deze kompressen bieden direct verlichting bij pijnlijke of beschadigde tepels. Ze bevatten een plantaardige gel die de huid hydrateert, beschermt tegen bacteriën en de genezing ondersteunt. Voor extra verkoeling kun je ze in de koelkast bewaren. Multi-Mam kompressen zijn veilig voor zowel moeder als baby en hoeven niet verwijderd te worden voor de volgende voedingssessie.
• Soothies verkoelende gelkompressen: Deze gelkompressen geven direct verkoeling en verzachten de pijn bij tepelkloven. Ze creëren een vochtige omgeving die het natuurlijke genezingsproces versnelt. Soothies kunnen tot 72 uur gebruikt worden en zijn veilig voor zowel moeder als baby. Voor extra verkoeling kun je ze in de koelkast bewaren.

Voordelen van vochtige wondgenezing:

• Sneller herstel: De huid blijft soepel, wat het genezingsproces versnelt en de hersteltijd verkort.
• Minder pijn: Een vochtige omgeving verzacht de huid en beschermt de zenuwuiteinden, waardoor de pijn vermindert.
• Bescherming tegen infecties: Vochtige wondgenezing helpt de huid gezond te houden, waardoor de kans op infecties, zoals spruw, kleiner wordt.

Tips voor het gebruik van vochtige wondgenezing

• Breng na elke voeding of kolfbeurt een tepelzalf of hydrogelpad aan om de huid soepel te houden.
• Indien het voeden aan de borst te pijnlijk is overweeg dan om tijdelijk te kolven in plaats van borstvoeding te geven, zodat je tepels even rust krijgen.
• Vermijd harde zepen of agressieve reinigingsmiddelen op je tepels, omdat deze de huid kunnen uitdrogen en het herstel kunnen vertragen.

Wanneer gebruik je vochtige wondgenezing?

Je kunt vochtige wondgenezing meteen toepassen zodra je tepelkloven ontdekt. Het is een veilige methode die werkt voor zowel milde als ernstige kloven. Als je na enkele dagen geen verbetering ziet of vermoedt dat er sprake is van een infectie zoals spruw, neem dan contact op met een lactatiekundige, vroedvrouw of arts.

Behandeling met zilverkpajes

Zilverkapjes kunnen ook gebruikt worden voor de behandeling van tepelkloven dankzij hun antibacteriële en verzachtende werking. Ze zijn gemaakt van zuiver zilver en hebben natuurlijke ontstekingsremmende eigenschappen, die helpen bij het voorkomen van infecties en het bevorderen van het herstel. Zilverkapjes beschermen de tepel tegen wrijving en irritatie van kleding, waardoor de wond rustig kan genezen.

In tegenstelling tot producten die vochtige wondgenezing ondersteunen, zoals lanolinezalf of hydrogelkompressen, creëren zilverkapjes geen vochtige omgeving. Vochtige wondgenezing bevordert het herstel door de huid soepel te houden, terwijl zilverkapjes de nadruk leggen op bescherming en antibacteriële zorg. Beide methoden kunnen effectief zijn bij de behandeling van tepelkloven, afhankelijk van jouw persoonlijke voorkeur.

Moedermelk als natuurlijke remedie

Naast de genoemde behandelingen, kan een druppel van je eigen moedermelk wonderen doen bij tepelkloven. Moedermelk bevat natuurlijke antibacteriële en genezende eigenschappen die kunnen helpen bij het herstel van de huid en het voorkomen van infecties. Zo gebruik je het:

• Hoe gebruik je moedermelk? Na het voeden of kolven, kun je enkele druppels moedermelk uit je borst halen en zachtjes over je tepel en tepelhof verspreiden. Laat het even aan de lucht drogen voordat je een bh of tepelkompressen draagt. Dit helpt de huid te hydrateren en versnelt het genezingsproces.
• Preventie van tepelkloven met moedermelk: Zelfs als je nog geen kloven hebt, kan moedermelk preventief helpen. Breng regelmatig een druppel moedermelk aan na het voeden om de huid soepel te houden en irritatie te voorkomen.

Moedermelk is niet alleen een natuurlijke en veilige optie voor zowel moeder als baby, maar het is ook altijd bij de hand!

Tot slot

Tepelkloven kunnen een uitdaging zijn tijdens je borstvoedingsperiode, maar met de juiste aanpak en producten kun je snel verlichting vinden en weer comfortabel voeden of kolven. Heb je nog vragen over bepaalde producten neem dan gerust contact met mij op zodat ik je kan verder helpen.