Prenataal kolven, wat is het juist?
Zoals de naam al doet vermoeden is prenataal kolven het colostrum kolven tijdens de zwangerschap. Het colostrum is de moedermelk die je de eerste dagen aan je kindje geeft.
Waarom zou ik prenataal kolven overwegen?
Colostrum is dus de eerste melk die je aanmaakt. Deze is dikker en geler van kleur in vergelijking met rijpe moedermelk (door onder andere de aanwezige vitamine A en carotenoïden). De samenstelling van het colostrum is precies aangepast aan de behoefte van je baby, waardoor enkele druppels al voldoende zijn.[1]
Als we naar de samenstelling kijken, blijkt dat dit een zeer geconcentreerde melk is vol met antistoffen, eiwitten en voedingsstoffen. Opvallend hierbij is het hoge eiwitgehalte.[2] Combineer dit met een laag vetgehalte, de makkelijke verteerbaarheid en tal van bestanddelen die essentieel zijn voor de ontwikkeling van je baby en je begrijpt dat het colostrum een superboost is.[3]
Naast bovenstaande zit de colostrum boordevol antilichamen zoals immunoglobulinen[4], essentieel voor de spijsvertering. Wat colostrum verder uniek maakt, is de aanwezigheid van de hoogste concentratie aan lactoferrine.[5] Dit hoge gehalte is essentieel voor je baby in de strijd tegen infecties in de eerste levensmaanden en zorgt voor de ontwikkeling van een goed functionerend immuunsysteem (zie https://www.orthokennis.nl/artikelen/lactoferrine voor een uitgebreid artikel hierover). Hiernaast zijn er nog tal van andere stoffen aanwezig in de moedermelk die ervoor zorgen dat dat ziekteverwekkers worden afgeweerd, zoals witte bloedcellen, nucleotiden en andere enzymen.[6]
Het colostrum biedt naast de nodige vitaminen (K, E, A en B12), mineralen en spoorelementen ook vooral probiotica die vooral bijdragen aan een gezonde darmflora van je kindje.[7]
Prenataal kolven biedt als voordeel dat je al een klein voorraadje kunt opbouwen voor de geboorte. Als je kindje dan geboren wordt, heb je eigenlijk al een kleine voorraad. Dit neemt misschien ook wat stress/spanning weg als de borstvoeding niet meteen goed wil lukken: je hebt immers een voorraadje om rustig alles te ontdekken. Dit voorraadje is natuurlijk niet supergroot: maar wel de meest geconcentreerde moedermelk die er is.
Leer je eigen lichaam al ontdekken
Een ander voordeel van prenataal kolven is dat je je eigen lichaam leert ontdekken. Misschien ben je niet zo vertrouwd met je eigen lichaam en op deze manier leer je ook de techniek kennen.[8] Naast de afgekolfde melk leer je je hoe het aanvoelt en wordt het wat minder ongemakkelijk.
Voor wie kan prenataal kolven nuttig zijn?
Als je bovenstaande gelezen hebt, zul je je misschien afvragen of het prenataal kolven noodzakelijk is. Om u gerust te stellen: prenataal kolven is zeker geen verplichting, de baby wordt immers geboren met een bepaalde voedselreserve voor de eerste paar dagen waardoor een extra voorraadje geen noodzaak is (behalve medische redenen). Desondanks geeft het vertrouwen, sommige denken dat mama’s te weinig melk maken en men denkt vaak dat kinderen meer nodig hebben dan wat er voor hen beschikbaar is. [9]
Indien je nog niet bent overtuigd, zijn er een aantal extra redenen om wél te kiezen voor prenataal kolven[10]:
- Mama’s die allergieën hebben of waar allergieën voorkomen in het gezin (koemelk kan, op zeer jonge leeftijd, in een darmstelsel dat nog niet is uitgerijpt, een trigger zijn voor het ontstaan van een allergie)
- Wanneer je zwangerschapsdiabetes of diabetes hebt
- Er is bekend dat de baby een aangeboren afwijking heeft
- Wanneer er vermoeden is dat je prematuur gaat bevallen
- Je een borstoperatie hebt gehad (voornamelijk bij borstverkleining)
- Er een keizersnede gepland is
- Er wordt een meerling verwacht
- Je kreeg al eerder te maken met een te lage productie
- Je hebt hormoonproblemen
Wanneer kun je best niet prenataal kolven (contra-indicaties)?
Het afkolven van colostrum voor de geboorte van je baby is volkomen veilig en het vergroot ook niet de kans op een vroeggeboorte. De hoeveelheid oxytocine die vrijkomt door tepelstimulatie is niet voldoende om een baring op te wekken (tenzij de bevalling al op punt van beginnen staat).
In volgende situaties kun je best niet prenataal kolven:
- Je hebt een hoog-risicozwangerschap en er worden orgasmes afgeraden
- Wanneer je pijn ervaart tijdens het kolven
- Je voelt contracties in je baarmoeder tijdens het voorkolven
Overleg zeker met je vroedvrouw/lactatiekundige of gynaecoloog zodat je je goed laat informeren.
Vanaf wanneer kun je best starten met prenataal kolven?
Overleg het prenataal kolven altijd eerst met je vroedvrouw of gynaecoloog. In principe kun je vanaf 37 weken zwangerschap starten. Wanneer je al weet dat je vroeger zal ingeleid worden kun je al enkele weken vroeger starten.
Hoe begin je aan prenataal kolven?
Wanneer je de eerste dagen begint met kolven volstaat het om 2 x per dag 5 minuten per keer per borst te kolven. Wanneer dit voor jou goed begint te voelen, kun je dit verhogen naar 3 keer per dag 5 minuten (per borst). Geen paniek wanneer er de eerste keren helemaal niets uit komt, dit is heel normaal en is nietszeggend over je melkproductie later.
De Marmet techniek
Het prenataal kolven gebeurt steeds met de hand, niet elektronisch. Je hebt hier dan ook geen kolftoestel voor nodig. Afkolven met de hand is de eenvoudigste manier van afkolven, en een handige techniek om steeds achter de hand te hebben voor noodgevallen.[11] Het afkolven met de hand is bovendien de techniek die het drinken van je kindje het meest benadert, doordat de melk door compressie uit de borst komt zonder vacuümzuiging (zoals bij een elektrische borstkolf).[12]
De bekendste techniek die bij het kolven met de hand gebruikt wordt is de zogenaamde Marmet techniek. Je bepaalt hierbij zelf de druk die je op je borsten legt en de snelheid waarmee je dit doet. Hierna vang je gewoon de druppeltjes afgekolfde melk op met een lepeltje of spuitje (zelf deed ik dit met een spuitje). Na het kolven doe je alles in een spuitje (koop er eentje met een afsluitbaar dopje). Deze kun je vervolgens in de koelkast/vriezer leggen.
Belangrijk hierbij: [13]
- Masseer het weefsel onder de huid; probeer niet te wrijven over de huid (irriteren)
- Je duim en wijsvingers staan tegenover elkaar ter weerszijde van je tepel, ongeveer 2,5 cm achter de aanzet van je tepel.
- Duw over de melkkanalen in de richting van de tepel
- Zorg dat je alle melkklierenlobben masseert Hoe begin ik eraan?
- Neem eerst al je spulletjes klaar: (kersenpitkussen, lepeltje, spuitje, handdoek)
- Was je handen, werk steeds hygiënisch
- Zet u rustig in een ruimte waar je ongestoord kunt kolven
- Neem een comfortabele stoel
- Leg eerst warmte op de borst
- Bereid je borst voor door massage toe te passen
- Begin met afkolven
Zie hieronder een korte video waarin ik het prenataal kolven kort uitleg:
Hoe bewaren?
Je mag de melk van dezelfde dag in hetzelfde spuitje bewaren. Na elke kolfbeurt leg je deze in de koelkast. Op het einde van de dag schrijf je de datum erop en bewaar je deze in de vriezer. Wanneer je een grotere hoeveelheid kolft kun je 1 spuitje gebruiken per kolfbeurt.
Met de bevalling nam ik deze spuitjes mee in een koeltasje naar het ziekenhuis (vol trots). In het ziekenhuis bewaarde ze deze spuitjes in de vriezer, zodat we ze konden gebruiken wanneer gewenst. Uiteindelijk heeft mijn dochter deze gebruikt, zodat ik mede hierdoor kon voorkomen dat ze kunstvoeding kreeg (wat blijkbaar vaker zou gebeuren bij zwangerschapsdiabetes).
Mijn eigen verhaal
Tijdens mijn zwangerschap werd er helaas vastgesteld dat ik zwangerschapsdiabetes had. Tijdens de bespreking hiervan informeerde de vroedvrouw mij over de mogelijkheid van prenataal kolven (blijkbaar was ik de eerste die dit ging proberen). Na enige twijfeling en bespreking besloten we om dit een kans te geven. Op mijn 37 weken zwangerschap ging ik hiermee van start.
Tijdens de eerste sessie kwamen er gelukkig al enkele druppeltjes uit. Met een spuitje kon ik deze eenvoudig opvangen (zie hieronder een foto van zo’n spuitje). Al snel ging ik over op 3 keer per dag 10 minuten kolven met de hand. Het ging steeds beter en beter. Grote massa’s had ik zeker niet, het was steeds druppelsgewijs. Na een tijdje bouwde dit echter wel al op, zodat ik al enkele volle spuitjes had in de vriezer.
Gebruikte bronnen
[1] Borstvoedingsorganisatie La Leche League, Borstvoeding handleiding voor de zorgverlener, 2021, p.36.
[2] Borstvoedingsorganisatie La Leche League, Borstvoeding handleiding voor de zorgverlener, 2021, p.37.
[6] Borstvoedingsorganisatie La Leche League, Borstvoeding handleiding voor de zorgverlener, 2021, p.49.
[8] Kleintjes Van Veldhuizen-Staas, Het nieuwe borstvoeding Boek, 2018, p.36-37.
[9] Kleintjes Van Veldhuizen-Staas, Het nieuwe borstvoeding Boek, 2018, p.36-37.
0 comments