Stuwing borstvoeding: wat is het & tips bij stuwing

Stuwing is een veelvoorkomend ongemak bij mama's die borstvoeding geven. Het kan pijnlijk en oncomfortabel zijn, maar gelukkig zijn er manieren om de klachten te verlichten en complicaties te voorkomen. In deze blog lees je wat stuwing precies is, het verschil tussen bloedstuwing en melkstuwing, hoe het ontstaat en wat je eraan kunt doen.

Wat is stuwing bij borstvoeding?

Rond de derde tot vijfde dag na de bevalling kun je last krijgen van stuwing. De borsten voelen dan hard, gezwollen en pijnlijk aan. Dit kan het aanleggen bemoeilijken. Deze vorm van stuwing wordt ook wel bloedstuwing genoemd, omdat er tijdelijk meer bloed en lymfevocht naar de borsten stroomt om de melkproductie op gang te brengen.

De zogenoemde prolactinereceptoren, die essentieel zijn voor de melkproductie, worden in deze fase gestimuleerd. Regelmatig voeden op verzoek helpt om je melkproductie goed op gang te brengen.

Oorzaken van stuwing na de bevalling

Stuwing in de eerste dagen is een normaal, fysiologisch proces. Het geeft aan dat je lichaam bezig is met het opstarten van de melkproductie. Er is op dat moment meestal nog geen sprake van overproductie, maar de borsten kunnen wel gespannen, gevoelig en warm aanvoelen.

Symptomen van stuwing: hoe herken je het?

Bij stuwing kun je de volgende klachten ervaren:

• Gezwollen, harde en warme borsten
• Strakke en gespannen huid
• Pijn of een zwaar gevoel in de borsten
• Opgezwollen tepels waardoor aanleggen moeilijker wordt

Wat kun je doen tegen stuwing?

Om stuwing te verlichten en de melkafgifte te bevorderen, kun je de volgende maatregelen nemen:

• Voed op verzoek: Laat je baby zo veel mogelijk op verzoek drinken.
• Vermijd onnodig kolven: Extra kolven kan de melkproductie verhogen, wat de stuwing juist verergert.
• Vermijd blokvoeden: In de eerste dagen kan langdurig dezelfde borst aanbieden het natuurlijke evenwicht verstoren. Dit zou onderproductie op langere termijn in de hand kunnen werken.
• Koel tussen voedingen: Koude compressen (bijv. een koelpack of koude koolbladeren) kunnen zwelling en pijn verlichten. Gebruik eventueel pijnstilling als dat nodig is.
• Pas lichte borstcompressie toe: Tijdens het voeden kun je zachte druk uitoefenen op harde plekken om de melkstroom te bevorderen.
• Verzacht het tepelhof: Is aanleggen lastig door gespannen tepels? Oefen met je vingertoppen lichte druk uit rondom de tepel (reverse pressure softening) om het weefsel tijdelijk te verzachten.
• Eventueel kort afkolven: Als de druk te groot is, kun je handmatig of met een kolf een kleine hoeveelheid melk (max. 20 ml) afkolven om de spanning te verminderen.

Let op: bij bloedstuwing voelt de borst na het voeden vaak nog gespannen aan. Ze worden meestal niet volledig soepel of ‘leeg’.

Moet je je borsten ‘resetten’ door ze volledig leeg te kolven?

Sommige methodes raden aan om de borsten volledig leeg te kolven om de melkproductie te ‘resetten’. Volgens het nieuwste mastitisprotocol wordt dit echter afgeraden. Borstvoeding op verzoek – afgestemd op de behoeften van je baby – is de natuurlijke manier om vraag en aanbod in balans te houden. Overmatig kolven kan de situatie juist uit evenwicht brengen.

👉 Meer weten over borstontstekingen? Lees onze blog over mastitis.

Stuwing later in de borstvoedingsperiode

Als je verder in je borstvoedingsperiode stuwing ervaart, gaat het meestal om melkstuwing. Dit ontstaat wanneer de borsten te lang niet zijn geleegd en zich vullen met melk. Door vaker aan te leggen of te kolven, kun je deze stuwing meestal eenvoudig oplossen

 Let op: langdurig volle borsten kunnen op termijn de melkproductie remmen. Voed dus zoveel mogelijk op verzoek.

Wanneer moet je hulp zoeken?

Stuwing verdwijnt vaak binnen een paar dagen, zeker als je op tijd handelt. Neem wél contact op met een vroedvrouw, lactatiekundige of huisarts als je last krijgt van:

• Koorts
• Een rode, warme plek op de borst
• Toenemende pijn of algehele malaise

Deze klachten kunnen wijzen op een beginnende borstontsteking (mastitis) en vragen om professionele opvolging.

Conclusie

Hoewel stuwing pijnlijk kan zijn, is het vaak een tijdelijk en een normaal onderdeel van de opstart van je borstvoeding. Door goed naar je lichaam te luisteren en je baby regelmatig aan te leggen, kun je de klachten beperken en de melkproductie in balans houden.

Heb je vragen of twijfel je? Schakel dan op tijd hulp in.